افزایش سرمایه
افزایش سرمایه شرکت به معنای افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت یا به عبارت دیگر افزایش تعداد سهام منتشره توسط شرکتهای سهامی می باشد. شرکت ها هنگامی که جهت فعالیتهای جدید یا توسعه فعالیتهای قبلی نیاز به نقدینگی دارند از یکی از مزایای حضور در بورس یعنی اقدام به افزایش سرمایه می‌نمایند. تامین مالی از روش های مختلفی مانند آورده نقدی، استفاده از پس انداز سال های گذشته، صرف سهام و یا ترکیبی از موارد ذکر شده انجام می‌گیرد. تصمیمات مربوط به افزایش و کاهش سرمایه شرکت سهامی در صلاحیت انحصاری مجمع عمومی فوق العاده می باشد و اساسنامه شرکت نمی تواند متضمن اختیار افزایش سرمایه برای هیات مدیره باشد. افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود در صورتیکه برای صاحبان سهام ایجاد تعهد کند ممکن نخواهد بود مگر آن که کلیه صاحبان سهام با آن موافق باشند.ضمناَ پرداخت مبلغ اسمی سهام جدید در شرکت های سهامی عام بصورت نقدی است ولی در شرکت های سهامی خاص چنین پرداختی در قالب آورده ی غیر نقدی نیز مجاز می باشد مضافاَ اینکه انتقال اندوخته قانونی شرکت به سرمایه ممنوع است.البته باید توجه داشت تا زمانیکه سرمایه قبلی پرداخت نشده باشد افزایش سرمایه شرکت تحت هیچ عنوانی مجاز نخواهد بود.
برای افزایش سرمایه شرکت رعایت این نکته ها الزامی ست.
- تصویب مجمع عمومی فوق العاده
- تادیه تمام سرمایه قبلی شرکت
- تادیه مبلغی افزایش سرمایه
راه های افزایش سرمایه شرکت
سرمایه شرکت را می توان از طریق صدور سهام جدید و یا از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود افزایش داد.(ماده ۱۵۷)
به موجب ماده ی ۱۵۸ تادیه مبلغ اسمی سهام جدید به یکی ازروش های زیر امکان پذیر است .
- پرداخت مبلغ اسمی سهم به نقد
- تبدیل مطالبات نقدی حاصل شده اشخاص از شرکت به سهام جدید
- انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته یا عواید حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت
- تبدیل اوراق قرضه به سهام
کاهش سرمایه
همانطور که سرمایه شرکت ممکن است افزایش یابد ممکن است گاهی کاهش پیدا کند.
روش های کاهش سرمایه شرکت
کاهش تعداد سهام: در اینصورت بعضی از شرکا قیمت اسمی سهم خود را دریافت و با کسب رضایت از شرکت خارج می‌شوند.
کاهش مبلغ اسمی سهام: بعنوان مثال سهام ده هزار ریالی به پنج هزار ریال کاهش پیدا کرده و مازاد آن به صاحبان سهام بازگردانده می شود.
نکته : خرید سهام شرکت توسط همان شرکت ممنوع می باشد ، چون در این صورت بدون اینکه کاهش سرمایه آگهی شود سرمایه شرکت کاهش پیدا می کند.
کاهش اختیاری سرمایه چیست ؟
کاهش اختیاری سرمایه ای از طریق کاهش بهای اسمی سهام به نسبت متساوی و رد مبلغ کاهش یافته هر سهم به صاحب آن انجام می گیرد.برای این منظور هیات مدیره باید پیشنهاد خود را ۴۵ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی فوق العاده به بازرس یا بازرسان شرکت تسلیم نماید.در گزارش فوق باید توجیهات لازم در خصوص لزوم کاهش سرمایه و نیز امور جاری شرکت از بدو سال مالی در جریان و حساب های سال قبلی منعکس باشد.
کاهش اجباری سرمایه چیست ؟
مجمع عمومی فوق العاده می تواند بنا به پیشنهاد هیات مدیره در مورد کاهش سرمایه شرکت به طور اختیاری اتخاذ تصمیم کند.مشروط بر آن که بر اثر کاهش سرمایه به تساوی حقوق صاحبان سهام لطمه ای وارد نشود و سرمایه شرکت از حداقل مقرر در ماده ۵ (شرکت عام پانصد هزار تومان و شرکت خاص صد میلیون ریال) کمتر نگردد.لازم به ذکر است کاهش اختیاری سرمایه از طریق کاهش تعداد یا مبلغ اسمی سهام صورت می گیرد.پیشنهاد هیات مدیره نیز باید ۴۵ روز قبل از جلسه مجمع عمومی فوق العاده تسلیم گردد و توجیه لزوم کاهش سرمایه و وضعیت مالی سال در جریان و حساب های سنوات قبل را منعکس نماید و مجمع پس از دریافت گزارش بازرس مبنی بر ضرورت کاهش سرمایه،اتخاذ تصمیم خواهد نمود و مراتب نیز پس از تصویب توسط هیات مدیره منتشر و برای صاحبان سهام با نام توسط پست سفارشی ارسال گردد .