اصولا برای راه اندازی کسب کار جدید هر گروهی دنبال ثبت شرکت مناسب برای انجام فعالیتش هست، درایران ۸ نوع شرکت وجود دارد. اگر شما هم قصد راهاندازی شرکت دارید، بهتر است قبل از انجام هر کار با یک سری مفاهیم و قوانین اولیه در این زمینه آشنا شوید تا در آینده به مشکلی برخورد نکنید و همچنین تفاوت هاذ و شباهت های شرکت ها رو بدونید .
این مقالهی نیکو ثبت به تعریف کلی انواع شرکت در ایران پرداختهاست :
۱-شرکت با مسئولیت محدود
یک شرکت با مسئولیت محدود با اشتراک ۲ یا چند نفر و بهمنظور انجام امور تجاری تأسیس میشود. در این نوع شرکت هر یک از سهامداران فقط به میزان مبلغ سرمایهی خود در مورد بدهیها و تعهدات شرکت مسئول هستند. این نوع شرکت با مشارکت حداقل ۲ نفر قابل ثبت است و نام هیچ کدام از آنها نباید در نام شرکت استفاده شود. همچنین عبارت «با مسئولیت محدود» در کنار نام اصلی شرکت ذکر میشود.
۲-شرکت سهامی خاص
شرکت سهامی خاص، نوعی از شرکتهای سهامی است که تمام سرمایهی آن توسط مؤسسان و در هنگام تأسیس شرکت تأمین میشود. تعداد سهامداران شرکت باید حداقل ۳ نفر باشد و حداقل سرمایهی لازم برای تأسیس آن، مبلغ ۱ میلیون ریال است و افزایش دادن سرمایه در آن اختیاری است. این مبلغ به سهام مساوی تقسیم میشود. تعداد اعضای هیئت مدیرهی یک شرکت سهامی خاص نیز نباید کمتر از ۳ نفر باشند.
در شرکتهای سهامی خاص حداقل ۳۵ درصد سرمایه باید بهصورت نقدی در یکی از شعب بانک به امانت گذاشته و سند آن ارائه شود. ۶۵ درصد باقیمانده از این مبلغ باید در تعهد سهامداران باشد. همچنین برخلاف شرکت با مسئولیت محدود، انتخاب بازرس اصل و علیالبدل در شرکتهای سهامی خاص اجباری است. بازرس به فردی گفته میشود که وظیفهی نظارت بر اعمال و تصمیمگیری مدیران را بر عهده دارد. بازرس علیالبدل نیز یک بازرس جایگزین است که در صورت فوت، استعفا یا سلب شرایط بازرس اصلی، وظایف او را انجام میدهد.
۳-شرکت سهامی عام
شرکت سهامی عام نوع دیگری از شرکت سهامی است که قسمتی از سرمایهی آن توسط فروش سهام به افرادی غیر از مؤسسان شرکت تأمین میشود. اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی عام تنها از میان سهامداران انتخاب میشوند و نباید ممنوعیت قانونی برای تجارت داشته باشند و همچنین تعداد اعضای آن باید حداقل ۳ نفر باشد. مدتزمان مدیریت در شرکتهای سهامی عام حداکثر ۲ سال است و بعد از آن میتواند تمدید شود. البته ناگفته نماند که اعضای هیئت مدیره یا هریک از مدیران میتوانند توسط مجمع عمومی عادی عزل شوند.
برای انتخاب مدیران در شرکتهای سهامی عام قوانینی وجود دارد. اشخاص حقوقی میتوانند برای مدیریت شرکت انتخاب شوند که در این صورت باید یک نفر را بهعنوان نمایندهی دائمی خود انتخاب کنند. اعضای علیالبدل در صورت فوت، استعفا یا سلب شرایط مدیران جای آنها را میگیرند.
همچنین اعضای هیئت مدیره باید در اولین جلسهی خود فردی را بهعنوان رئیس و فرد دیگری را بهعنوان نایبرئیس شرکت انتخاب کنند.
۴-شرکت تضامنی
شرکت تضامنی، شرکتی است که بین ۲ یا چند نفر بهمنظور امور تجاری و با نام مخصوص تأسیس میشود. در اینگونه شرکتها اگر دارایی شرکت برای پرداخت بدهیهای آن کافی نباشد، هر یک از شرکا باید تمام قروض را پرداخت کنند. در نام این شرکتها عبارت «شرکت تضامنی» به همراه نام یکی از شرکا ذکر میشود.
۵-شرکت تعاونی
شرکت تعاونی، شرکتی است که از افراد حقیقی و حقوقی تشکیل شده است. درواقع عدهای از افراد همصنف یا تناسبی مانند دوستها، همسایهها و خویشاوندان برای رسیدن به منافع مشترک دور هم جمع میشوند و برای مواردی مانند تهیهی مسکن باهم همکاری میکنند. هدف از راهاندازی چنین شرکتهایی رفع نیازمندیهای مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا از طریق همکاری و کمک متقابل به یکدیگر است. این شرکتها به اعضای خود متکی هستند و نه به سرمایه. اعضایی که در این شرکتها سرمایهگذاری کردهاند سهم یکسانی از سود ندارند؛ اما همهی آنها به واسطهی عضویتشان دارای یک حق رأی هستند. این حق رأی با افزایش مقدار سهام افزایش پیدا نمیکند.
عضویت برای همهی افرادی که محل فعالیت یا سکونتشان به شرکت نزدیک است و به خدمات شرکت احتیاج دارند آزاد است. تعداد اعضای این شرکتها نباید کمتر از ۷ نفر باشد و شرط عضویت در آنها خریدن حداقل یک سهام است.
۶-شرکت نسبی
شرکت نسبی، شرکتی است که بین ۲ یا چند نفر و بهمنظور امور تجاری تأسیس میشود. مسئولیت هریک از مؤسسان شرکت یکسان نیست و بهاندازهی سرمایهای است که در شرکت گذاشتهاند. نامگذاری این شرکتها از قانون خاصی تبعیت میکند. در اسم این شرکتها عبارت «شرکت نسبی» باید با نام حداقل یکی از شرکا ذکر شود. در صورت آورده نشدن اسم همهی شرکا، باید عبارتهایی مانند «شرکا» و «برادران» حتما در نام شرکت آورده شود.
۷-شرکت مختلط غیر سهامی
شرکت مختلط غیر سهامی سهامی بین ۱ یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند شریک با مسئولیت محدود، بدون انتشار سهام و بهمنظور امور تجاری تأسیس میشوند. در این شرکتها فرد ضامن مسئول بدهیهایی است که ممکن است علاوه بر داراییهای شرکت پیدا شوند. شریکان با مسئولیت محدود فقط بهاندازهی سرمایهی خود مسئولیت دارند. در نام چنین شرکتهای عبارت «شرکت مختلط» همراه با نام حداقل یکی از شرکای ضامن آورده میشود.
۸- شرکت مختلط سهامی
شرکت مختلط سهامی با همکاری بین شرکای سهامی و ۱ یا چند نفر شریک ضامن تأسیس میشوند. شرکای سهامی دارای سهامی با ارزش یکسان هستند و مسئولیتشان نیز بهاندازهی میزان سرمایهشان است. افراد ضامن دارای سرمایه به شکل سهام نیستند و مسئولیت بدهیهای شرکت را بر عهده دارند. در نام اینگونه شرکتها نیز عبارت «شرکت مختلط» همراه با نام حداقل یکی از شرکای ضامن آورده میشود.